بخش عمده‌ای از ظرفیت مراکز اقامت رسمی مشهد خالی است | هتل هست، مسافر نیست!
باوجود ظرفیت خالی مراکز اقامت رسمی در مشهد، بخش درخورتوجهی از زائران از مراکز غیررسمی استفاده می‌کنند.
به گزارش شهرآرانیوز؛ به‌طور تقریبی بین ۵۲ تا ۶۸ درصد از زائران بارگاه منور رضوی از مراکز اقامتی رسمی استفاده می‌کنند. یعنی جدا از کسانی که مهمان‌خانه اقوام و دوستان هستند، بخش بزرگی از زائران استفاده از واحد‌های غیررسمی را ترجیح می‌دهند. چرا؟ شاید بتوان مهم‌ترین دلیل آن را تلاش برای کاهش هزینه‌های سفر دانست.
هرچند عده‌ای از فعالان حوزه گردشگری می‌گویند که در زمان‌های شلوغی شهر، نرخ واحد‌های غیررسمی تفاوت چندانی با واحد‌های رسمی با امکانات مشابه ندارد. آنها دلیل این انتخاب را وجود رانت و حمایت از این واحد‌ها برای تأمین نیاز در روز‌های پیک و همچنین کاهش هزینه‌های زیارت می‌دانند. اما آیا این راه مناسبی است و آیا به اهداف موردنظر خواهد رسید؟
موضوع اقامتگاه‌های رسمی و غیررسمی ابعاد مختلفی دارد. ایجاد زمینه برای زیارت باکیفیت و ارزان اهمیت دارد، اما از سوی دیگر صنعت گردشگری، یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی استان و واحد‌های اقامتی، یکی از چرخ‌دنده‌های مهم برای حرکت این صنعت است؛ بنابراین هرچند باید به تأمین نیاز زائران برای زیارت ارزان توجه کرد، اما نباید از این بخش صنعت گردشگری غافل شد.
پلاکارد‌های اسکان مسافر، اجاره اتاق یا خانه و... یکی از تصاویری است که معمولا در روز‌های شلوغ شهر و در مبادی ورودی یا اطراف حرم مطهر با آن روبه‌رو می‌شوید. اما این موارد تنها گزینه‌های مراکز غیررسمی نیستند. از حسینیه‌ها بگیرید تا آپارتمان‌هایی که دستگاه‌ها و ارگان‌های مختلف برای اسکان کارکنان خود در نظر می‌گیرند، همه جزو سکونتگاه‌های غیررسمی محسوب می‌شوند. مراکزی که برخی به‌اندازه یک هتل یک تا سه ستاره یا هتل‌آپارتمان خدمات می‌دهند و رقیب اصلی مراکز رسمی هستند.
استقبال از اقامتگاه‌های غیررسمی
میزان ورود گردشگران بر اساس آمار اداره حمل‌ونقل خراسان رضوی در سال ۱۴۰۲ به مشهد حدود ۳۲ میلیون نفر بوده است. برخی از آمار غیررسمی میزان زائران ورودی را تا حدود ۴۰ میلیون نفر نیز اعلام می‌کنند. بدیهی است که برای هر مسافری محل اقامت، یکی از مهم‌ترین موارد در برنامه‌ریزی سفر است.
طبق داده‌های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان، سال گذشته میزان کل اقامت در واحد‌های رسمی حدود ۲۱ میلیون نفر بوده است. یک حساب و کتاب ساده نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد (برحسب داده‌های رسمی) تا ۴۸ درصد (بر اساس داده‌های غیررسمی) از زائران واحد‌های رسمی را برای اقامت انتخاب نکرده‌اند.
چرا با وجود اینکه میزان اشغال مراکز رسمی در سال حدود ۶۰ درصد است، اما بخش بزرگی از زائران میل به استفاده از مراکز غیررسمی دارند، چرا؟ این سؤال را از رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد پرسیدیم. مژگان ثابت تیموری در پاسخ به شهرآرا می‌گوید: کاهش هزینه‌های سفر، یکی از مهم‌ترین دلایل افرادی است که این مراکز را برای اسکان انتخاب می‌کنند.
براساس نظرسنجی‌ها و بررسی‌های انجام شده در این رابطه، این افراد برای مدیریت هزینه و سرشکن‌کردن آن بین دیگر نیاز‌ها از جمله خرید سوغات، استفاده از مراکز تفریحی و... از هزینه اقامت خود کم می‌کنند. همچنین در اقامتگاه‌ها به ویژه چهار یا پنج ستاره امکان اسکان دسته‌جمعی وجود ندارد، گاهی خانواده‌ها ترجیح می‌دهند که در یک اتاق اسکان داشته باشند. یکی از مشکلات دیگر حضور زائربر‌ها در ورودی شهرهاست.
با توجه به اینکه این افراد بیشتر با وسایل نقلیه شخصی سفر می‌کنند، در بسیاری از موارد به محض ورود، توسط زائربر‌ها به مراکز غیررسمی راهنمایی می‌شوند. به گفته او بر اساس آمار اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، تاکنون بیش از ۴۵۰۰واحد اقامتی غیررسمی در شهر مشهد شناسایی شده است. سالانه ۶۰۰واحد از این نوع، متقاضی دریافت پروانه معتبر برای فعالیت در این نوع کسب‌وکار هستند.
ظرفیت مازاد داریم
از رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد درباره تعداد مراکز رسمی و نیاز استان به مراکز جدید با توجه به مشکلات اقامت در روز‌های شلوغ سؤال می‌کنیم و تیموری پاسخ می‌دهد: به‌طور میانگین ضریب اشغال واحد‌های اقامتی استان در طول سال حدود ۶۰ درصد است، اما آمار رسمی دقیقی از ضریب اشغال واحد‌های بدون مجوز رسمی وجود ندارد.
زمانی که در روز‌های شلوغ سال میزان اشغال واحد‌های رسمی به بیش از ۹۵ درصد می‌رسد، کارکرد واحد‌های غیررسمی در همین روز‌ها که شاید حدود دو هفته در سال باشد، خود را نشان می‌دهد. اگر فقط در همین مواقع این واحد‌ها وارد مدار شوند مشکلی نیست، اما متأسفانه در همه سال این واحد‌ها فعالیت دارند.
او با اشاره به برنامه‌های توسعه گردشگری خراسان رضوی تا سال۱۴۰۴ می‌افزاید: بر اساس این برنامه، مشهد تا آن‌زمان نیازمند ۲۸۵هزار تخت رسمی در بخش اقامت است که از این تعداد ۳۰هزار تخت به زائرسرا‌های ارزان‌قیمت اختصاص دارد. بر اساس اهداف سند۱۴۰۴ استان و تحقق ورودی ۴۰میلیون گردشگر نیاز به تعداد ۱۱۰هزار شب تخت برای این تعداد گردشگر است که باز هم در شهر مشهد مازاد بر این تعداد وجود دارد.
رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد ادامه می‌دهد: با توجه به ضریب اشغال میانگین سال‌های گذشته و روند تغییرات اقتصادی، نبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و جایگزینی مقاصد جدید، تعداد تخت موردنیاز در شهر مشهد و خراسان رضوی بیشتر به‌سمت اقامتگاه‌های ارزان‌قیمت هدایت خواهد شد.
راهکار چیست؟
او درباره راهکار حمایت از واحد‌های رسمی در کنار تأمین نیاز زائران به اقامتگاه‌های ارزان می‌گوید: فعلا ظرفیت اسمی و رسمی برای ایام عادی و حتی پیک کفایت می‌کند، اما باید به جای ایجاد اقامتگاه جدید در مشهد تنها با تغییر درجه اقامتگاه‌ها و اورهال (تعمیر، بازسازی و تجهیز) مراکز موجود از ظرفیت آنها استفاده کرد.
رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد می‌افزاید: همچنین در صورتی که دولت با درنظرگرفتن سوبسید‌هایی از این مراکز حمایت کند، با کاهش هزینه و به‌تبع آن تغییر تعرفه اقامت، می‌توان در کنار تحقق اهداف سند در راستای سلیقه و تقاضای زائران حرکت کرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
